Lwowskie Noviforiana

Treść

Historycy z Nowotarskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego poszukiwali we Lwowie śladów z przeszłości... Nowego Targu. W ramach autorskiego programu "Lwowskie Noviforiana" prowadzili badania w Archiwum Państwowym. Odkrycia są imponujące. Naukowcy odnaleźli dokumenty, plany i mapy dotyczące Nowego Targu. Najstarsze pochodzą z XVIII wieku. - Naszym celem było odnalezienie w zasobach Archiwum Państwowego we Lwowie nieznanych dokumentów źródłowych, obrazujących dzieje Nowego Targu na przestrzeni XVIII, XIX i XX wieku. Lwów jako dawna stolica Galicji i zarazem siedziba najwyższych władz krajowych oraz wysokich władz państwowych, jest miejscem niezwykle interesującym z punktu widzenia prac badawczych dotyczących Galicji, w tym Nowego Targu. Stąd pomysł zaczerpnięcia z nieznanych podhalańskim badaczom zasobów. Gruntowna kwerenda Archiwum Państwowego we Lwowie może niewątpliwie rzucić nowe światło chociażby na proces przemian dokonujących się w Nowym Targu na przełomie XIX i XX wieku - mówi Robert Kowalski. W trakcie trzech kolejnych wyjazdów naukowcom z Nowego Targu udało się odnaleźć wiele interesujących dokumentów, planów i map obrazujących zarówno dzieje miasta, jak i Podhala. Najcenniejsze z nich to kolorowy plan Nowego Targu z 1854 roku, plan przebiegu drogi z Maniów do Klikuszowej, a także mapa "zakopianki" z jej alternatywnym przebiegiem w okolicach kościoła św. Krzyża na Piątkowej Górze. - Niezwykle interesujące są również tzw. metryki - Franciszkańska i Józefińska - opisujące poszczególne partie pól uprawnych w Nowym Targu nazywanych "niwami". Wymieniają one i opisują szczegółowo 3 z nich i znajdujące się w nich grunty z podziałem na poszczególnych właścicieli. Dzięki tym zapisom możemy poznać imiona, nazwiska oraz miejsca zamieszkania właścicieli gruntów żyjących w mieście w połowie XVIII wieku. Wśród właścicieli ziemskich odnajdujemy Kunę, Lipkowskiego, Bobka, jak również Chowańców, Kowalskich czy Fryźlewiczów. Dokumenty opatrzone są bardzo interesującymi pieczęciami odciśniętymi w czerwonym laku - mówi Robert Kowalski. Ze względu na wielkość zbiorów naukowcy przywieźli do Nowego Targu jedynie kopie najstarszych i najcenniejszych dokumentów pochodzących z końca XVIII i pierwszej połowy XIX wieku. Mapy, plany i inne materiały archiwalne zostaną zaprezentowane na czasowej wystawie, którą będzie można obejrzeć na początku grudnia w Miejskim Ośrodku Kultury. Owocem badań prowadzonych na Ukrainie będzie także prezentacja multimedialna. Historycy zaprezentują również wyniki swoich badań na specjalnie zorganizowanym spotkaniu. Program badawczy "Lwowskie Noviforiana" został opracowany przez nowotarski oddział PTH w związku z obchodzonym w tym roku jubileuszem miasta. Wyjazd, pobyt i badania naukowe zostały sfinansowane wspólnie przez Urząd Miasta Nowego Targu i Polskie Towarzystwo Historyczne. W 2007 roku naukowcy z nowotarskiego oddziały PTH mają zamiar kontynuować badania we Lwowie, jak bowiem podkreśla Robert Kowalski, tamtejsze Archiwum Państwowe wymaga rzetelnej i czasochłonnej kwerendy. Po zakończonych badaniach historycy planują wydanie publikacji naukowej. (AGN), "Dziennik Polski" 2006-11-22

Autor: ea