Mamut atrakcją Spisza?

Treść

Wszystko wskazuje na to, że mamut stanie się kolejną - obok m.in. zamku w Niedzicy, Jeziora Czorsztyńskiego, Szlaku Gotyckiego czy walorów krajobrazowych - atrakcją turystyczną gminy Łapsze Niżne.

Szkielet tego zwierzęcia znaleziono w Niedzicy w 1949 r. podczas prowadzonych tam badań geologicznych poprzedzających budowę zapory.

Wiadomo, że kości mamuta nie mają wartości wystawienniczej, gmina chce jednak upamiętnić znalezisko tablicą informacyjną i rysunkami zwierzęcia. Informacje na temat mamuta stara się skompletować wójt Łapsz Niżnych. Jeszcze w ubiegłym roku wystąpił do Muzeum Archeologicznego w Krakowie, tam jednak nie uzyskał informacji o znalezionym podczas wykopalisk w Niedzicy zwierzęciu. W lutym tego roku zwrócił się więc o pomoc do Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie.

Miesiąc później nadeszła odpowiedź, zawierającą kserokopię publikacji w "Acta Geologica Polonica" z 1950 r., dotyczącej właśnie znalezienia mamuta w Pieninach i sugestię, by gmina zwróciła się do dr. Gwidona Jakubowskiego z Muzeum Ziemi PAN w Warszawie, autora publikacji (choć z lat późniejszych) o m.in. mamutach, których szczątki odnajdowano na ziemiach polskich. Rzeczywiście, wójt ponowił zapytanie - tym razem w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie - i przed kilkoma dniami otrzymał informację o wydobytych w Niedzicy fragmentach mamuta.

Szczątki kostne zwierzęcia odkryto w 1949 r. Znaleziono wówczas m.in. czaszkę z dwoma kłami (jeden był kompletny i miał długość 2 m), szczękę dolną, 2 łopatki, fragment kości ramieniowej, 2 kości łokciowe, 2 promieniowe, część kości stóp, 2 kości udowe, fragment kości goleniowej, szereg kręgów oraz liczne fragmenty żeber. Fragmenty szkieletu są przechowywane w zbiorach Muzeum Ziemi PAN. Okazuje się jednak, że stan znalezionych kości jest zły i w związku z tym nie mają one żadnych walorów wystawienniczych, mają natomiast znaczenie dokumentacyjne.

Wydobyte w Niedzicy fragmenty mamuta opisał w 1950 r. nieżyjący już doc. Julian Kulczycki - pracownik naukowy Muzeum Ziemi PAN. W jego opinii stan uzębienia zwierzęcia rzuca pewne światło na możliwą przyczynę śmierci mamuta: zęby trzonowe żuchwy były całkowicie zużyte, co świadczyło o podeszłym wieku zwierzęcia, ale też przysparzało mu trudności w odżywianiu.

Mamut to jeden z największych ssaków żyjących w okresie czwartorzędu. Był zwierzęciem zimnolubnym. Największe osobniki osiągały wysokość około 3,5 m; najczęściej mierzyły 2,5-3 m. Wyginęły około 10 tys. lat temu. W Polsce najczęściej znajdowane się pojedyncze kości lub zęby mamuta, nic więc dziwnego, że gmina chce wykorzystać fakt, iż fragmenty kości odkryto właśnie w Niedzicy. Plany związane z wystawieniem szczątków mamuta nie będą raczej możliwe do zrealizowania ze względu na zły stan kości, które mają konsystencję masła. O wykopalisku przypominałaby więc tablica informacyjna oraz rysunki. Gdzie eksponaty byłyby umieszczone? Prawdopodobnie w rejonie pawilonu wystawowego na koronie zapory w Niedzicy. Wójt zamierza rozmawiać w tej sprawie z prezesem Zespołu Elektrowni Wodnych w Niedzicy.

(TEZ)

"Dziennik Polski" 2006-05-15

Autor: ab