Przestępczość gospodarcza

Treść

Sprawy związane z przestępczością gospodarczą - oczywiście na dużą skalę - są jednymi z najtrudniejszych do prowadzenia. Wymagają żmudnych dochodzeń, powoływania biegłych i trwają latami. Z roku na rok liczba takich przestępstw rośnie. Tak jest i w powiecie nowotarskim, choć nie odnotowano jeszcze znaczniejszych afer gospodarczych i przestępstw korupcyjnych.

Policyjne dane za rok 2005 wskazują, że w tej kategorii wszczęto 233 postępowania przygotowawcze (o 135 więcej niż przed rokiem). Oznacza to wzrost o 245 proc. Odnotowanych przestępstw było 244, jednak i wykrywalność sprawców sytuowała się na dość wysokim poziomie - 88,1 proc. Wzrost liczby takich czynów nie jest jednak równoznaczny z większym zagrożeniem przestępczością gospodarczą: świadczy raczej, że organa ścigania większą wagę przywiązują do tej dziedziny. Kiedyś bardzo rzadko zdarzało się komuś ponosić odpowiedzialność karną np. za naruszenie praw autorskich, opatrywanie towarów fałszywymi znakami firmowymi, wyłudzenie kredytu na podstawie kradzionych dokumentów itp.

Najtrudniejsze do wytępienia - od wieków zresztą... - jest zjawisko korupcji. O przekupstwach czy przyjęciu przez kogoś korzyści majątkowych policja, prokuratura czy sąd dowiadują się najczęściej dopiero wtedy, gdy sam sprawca (czyli współwinny) z jakichś powodów ujawni ten fakt. W kategorii przestępstw korupcyjnych wszczęto w ubiegłym roku 20 postępowań przygotowawczych, co oznacza wzrost o 250 proc. Czynów przestępczych odnotowano 29. Wykrywalność w tej kategorii wyniosła 96,6 proc. Wzrost liczby odnotowanych przestępstw także nie oznacza, że byliśmy w zeszłym roku o wiele bardziej skorumpowani - po prostu organa ścigania częściej dowiadywały się o takich przypadkach.

Najwięcej postępowań przygotowawczych prowadzono z art. 305 kodeksu karnego, tj. Prawa własności przemysłowej, i art. 286 - oszustwa gospodarcze. W Nowym Targu było ich 128, w Czarnym Dunajcu 8, w Rabce 36, w Krościenku 17, w Jabłonce 41, w Łapszach 3. Najczęściej, w 69 przypadkach, sprawcy naruszali prawo własności przemysłowej. Dotyczy to szerokiego asortymentu zalewających nasz rynek podróbek towarów - głównie tekstyliów, perfum, sprzętu AGD. Sporo (44) odnotowano też oszustw gospodarczych.

Zmasowane kontrole pracowników Zakładu Energetycznego pozwoliły ujawnić 37 przypadków kradzieży prądu, dokonywanych przez domorosłych "instalatorów", montujących obejścia licznika. Energetycy potrafią już skutecznie wykrywać tego rodzaju przestępstwa i skrupulatnie wyliczać wartość "wyprowadzonej na lewo" energii. W wielu przypadkach były to (włącznie z karami) znaczne kwoty. Teraz kontrole jeszcze bardziej się nasiliły. Początek tego roku przyniósł już pokaźną liczbę ujawnień w co najmniej kilku zakątkach Podhala.

Ustawa o wychowaniu w trzeźwości łamana była 24 razy. Zważywszy częstotliwość kontroli punktów sprzedaży alkoholu - nie jest to zbyt wiele; inna rzecz, że profilaktyka w postaci szkoleń przeznaczonych dla ekspedientów też przynosi efekty.

Zgłoszenia o wyłudzeniu kredytu policja przyjmowała 23 razy. Sprawcy dokonywali tego przeważnie za pomocą sfałszowanych dokumentów. Przerobionymi papierami - najczęściej podczas kontroli drogowej - legitymowano się 17 razy. Z powodu złamania Ustawy o prawie autorskim winowajcy byli pociągani do odpowiedzialności w 20 przypadkach - policja coraz częściej kontroluje targowiska, giełdy i inne zwyczajowe miejsca sprzedaży, ujawniając niemałe ilości pirackich płytek z filmowymi hitami, muzyką, grami komputerowymi, oprogramowaniem.

Ujawnionych przypadków naruszenia Ustawy o wyrobie spirytusu było w ubiegłym roku 5. Rozmiary chałupniczej produkcji gorzelnianej są co prawda znikome, ale relacje cenowe akcyzowych trunków do "krzakówki" czy "księżycówki" - wciąż korzystne dla tych ostatnich. Przypadek sprzedaży alkoholu bez akcyzy policja ujawniła w 2005 roku tylko jeden, raz też interweniowała z powodu złamania Ustawy o ochronie zwierząt.

Jak widać, wzrost przestępczości gospodarczej w poszczególnych kategoriach kształtuje się różnie i jest odbiciem cywilizacyjnych oraz rynkowych zmian. Coraz więcej zdarza się ujawnień w dziedzinach, w których do niedawna rzadko wszczynano postępowania.

(ASZ)

"Dziennik Polski" 2006-02-10

Autor: ab