Sprzeciw dla Natury 2000

Treść

Gminy Czarny Dunajec i Nowy Targ negatywnie zaopiniowały projekt Natura 2000 w części dotyczącej obszarów położonych na terenie samorządów. Sporne tereny to: Torfowiska Orawsko-Nowotarskie, Dolina Białki, Gorce. Idee ochrony przyrody nie idą w parze z interesami właścicieli terenów objętych Programem Natura 2000. Na torfowiskach Torfowisko Orawsko-Nowotarskie włączone zostało do sieci Natura 2000, ponieważ należy do unikatowych i niezwykle cennych pod względem przyrodniczych terenów, m.in. jako obszar specjalnej ochrony ptaków. Występuje tu wiele chronionych gatunków, takich jak cietrzew, głuszec, błotniak zbożowy, derkacz, orlik krzykliwy. Torfowiska są jednym z największych w Polsce tokowisk cietrzewia. Na terenie torfowisk Kotliny Orawsko-Nowotarskiej od wielu lat eksploatowany jest torf. Jest to jedno z głównych zagrożeń dla przyrody, obok melioracji, obniżania poziomu wód gruntowych w wyniku eksploatacji żwiru, wywożenia ścieków i odpadów z gospodarstw, kłusownictwa, ewentualnej zabudowy terenu. W przeważającej części teren torfowiska należy do prywatnych właścicieli, częściowo - do gmin (Czarny Dunajec, Jabłonka, Nowy Targ) oraz wspólnot leśnych. Są to głównie grunty rolne. Wszyscy właściciele zgadzają się, iż dotychczasowy sposób gospodarzenia jest prawidłowy, i są niechętni wszelkim zmianom i ograniczeniom. Co więcej - stoją na stanowisku, że dotychczasowa eksploatacja torfowiska służyła ochronie obszaru. - Tradycyjna gospodarka spowodowała zachowanie siedlisk łąkowych oraz gatunków roślin i zwierząt w odpowiednim stanie - uzasadniają radni negatywną opinię. - Wszelkie planowane działania ochronne i formy ochrony mogą być wprowadzone wyłącznie z poszanowaniem interesów właścicieli oraz osób i podmiotów władających (...) na zasadzie dobrowolnych umów z rolnikami, związanych z płatnościami rolno-środowiskowymi (...). Władze gminy Czarny Dunajec domagają się również wyłączenia z planowanego obszaru Natura 2000 terenów, na których prowadzona jest eksploatacja torfu. Są to: Puścizna Wielka, gdzie prowadzona jest eksploatacja i gdzie znajduje się potężne złoże torfu przewidziane pod dalsze wydobycie; oraz teren zakładu produkcji torfowej w pobliżu Torfowiska Bór za Lasem Kaczmarka. Władze gminy podkreślają, że konflikt interesów występujący w przypadku terenu Puścizna Wielka wymaga uzgodnień z właścicielem oraz Zakładem Produkcji Torfowej, a wszelkie ograniczenia w przeznaczeniu terenu lub prowadzonej działalności wymagać będą rekompensat. Radni chcą także wyłączenia z programu Natura 2000 terenów torfowiska przewidzianych pod rekreację i turystykę oraz użytków rolnych, na których - według miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy - dopuszczone jest wydobycie kruszyw (teren w północno-zachodniej części Torfowiska Puścizna Rękowiańska przy Potoku Piekielnik). W zamian za wyłączenie postulowanych terenów z programu Natura 2000 władze gminy proponują włączenie do niego obszarów siedlisk łąkowych, znajdujących się na terenach rolnych oddalonych od działek budowlanych. Radni podkreślają, że inwestycją konfliktową pozostaje także budowa gazociągu, którego planowana trasa przebiegać ma m.in. w pobliżu południowego krańca torfowiska. Także władze gminy Nowy Targ, które - podobnie jak władze gminy Czarny Dunajec - negatywnie zaopiniowały obszar Natura 2000 w części dotyczącej Torfowiska Orawsko-Nowotarskiego, wskazują na konflikt interesów. Chodzi o tereny, na których dopuszczona bądź planowana jest zabudowa lub działalność przemysłowa. Są to działki przy ul. Polnej w Ludźmierzu, część osiedla Za Wodą w Długopolu (działki korzystne do zabudowy) oraz teren odkrywkowego zakładu górniczego - Żwirownia Długopole. Gorce Większość powierzchni planowanego obszaru Natura 2000 zajmują lasy. Ostoja "Gorce - rozszerzony" została utworzona ze względu na występowanie tu 15 gatunków ptaków ważnych dla ochrony europejskiej przyrody. Są to między innymi dzięcioły (zielonosiwy, białogrzbiety, trójpalczasty), głuszec, puchacz, sóweczka, a także: jarząbek, włochatka i puszczyk uralski. Głównym zagrożeniem wskazywanym przez twórców programu Natura 2000 na terenie Gorców jest pozyskiwanie drewna. Rada Gminy Nowy Targ nie zgadza się z tą opinią. - Tradycyjna gospodarka spowodowała zachowanie drzewostanu, siedlisk łąkowych oraz gatunków roślin i zwierząt (...) Prawidłowo prowadzona wycinka drzew zapobiega rozprzestrzenianiu się szkodnikom, np. kornika - argumentuje rada. Z kolei w miejscowościach Łopuszna (Zarębek Wyżni, Zarębek Średni), Obidowa (część północno-wschodnia) i Harklowa (północna część wsi) obszar włączony do Natury 2000 jest zarazem terenem przewidzianym pod inwestycje lub już zabudowanym. - W ramach tworzonego programu Natura 2000 należy bezwzględnie zagwarantować ludności miejscowej dostęp do terenów chronionych na dotychczasowych zasadach. Rada Gminy Nowy Targ (...) nie chcąc ograniczać rozwoju budownictwa, działalności gospodarczej, rolnej, leśnej, łowieckiej zaopiniowała negatywnie projekt - czytamy w uzasadnieniu opinii Rady Gminy. Dolina Białki Także w Dolinie Białki, w części należącej do gminy Nowy Targ, radni podkreślają konflikt interesów ekologów i właścicieli terenów. Chodzi o osiedle domków letniskowych w Dębnie i pole namiotowe znajdujące się u ujścia Białki, już na terenie wsi Nowa Biała. W sezonie jest to jeden z najchętniej odwiedzanych przez turystów miejsc w powiecie nowotarskim. Co ciekawe, ekologom nie przeszkadza funkcjonująca (i hałasująca) żwirownia, umiejscowiona nieopodal pola namiotowego, u ujścia Białki. Jak mówi jednak Stanisław Szeliga, wicewójt gminy Nowy Targ, żwirownia znajduje się już poza obszarem włączonym do programu Natura 2000. Z perspektywy ministerstwa Do wyznaczania obszarów Natura 2000 zobowiązują Dyrektywy Siedliskowa i Ptasia, najważniejsze akty prawne Unii Europejskiej w zakresie ochrony przyrody. Postanowienia dyrektyw muszą być przełożone na prawo krajowe, a więc tworzenie obszarów Natura 2000 również będzie zapisane w ustawie o ochronie przyrody. (AGN), "Dziennik Polski" 2006-12-29

Autor: ea